Nieuws
Hoe herken je asbest in huis? En hoe verwijder je het?
Ooit zat asbest in letterlijk duizenden bouwmaterialen. De kans is dus heel groot dat het ook ergens in jouw woning zit, indien die van voor 2001 dateert, het jaar waarin er een verbod kwam op het gebruik van asbesthoudende bouwmaterialen. Hoe kom je dat te weten? En indien ja, hoe verwijder je asbest? En mag je dat zelf doen? Maar eerst: is asbest daadwerkelijk zo gevaarlijk als je vaak leest?
“Het klopt inderdaad”, zegt Jan Verheyen, woordvoerder bij de OVAM. “Eén asbestvezel in de longen kan in principe volstaan om er op lange termijn ziek van te worden en bijvoorbeeld longkanker te krijgen. Natuurlijk is de kans bij één vezel gering. Veel hangt af van de hoeveelheid vezels waarmee je in contact komt, hoe vaak je contact hebt en hoelang.”
Toepassingen met asbest zijn ook niet altijd gevaarlijk. “Zolang ze in goede staat verkeren en goed afgeschermd zijn, hoeft er niet meteen een risico te zijn. Maar zodra er vezels vrij kunnen komen, bijvoorbeeld door slijtage, verandert de zaak. Als je die inademt, loop je gevaar. Maar dus niet via groenten die gekweekt zijn in grond waar mogelijk asbest in zit, zoals je wel eens hoort.”
De vraag is dan ook: hoe zit het bij jou? Welke materialen bevatten asbest in jouw woning? “Dateert je huis van voor de eeuwwisseling? En heb je golfplaten of gevelleien? Dan is de kans heel groot dat die asbest bevatten. Zeker als ze een wafel- of honingraatstructuur vertonen. Ook de witte bloemvorming op oude bloembakken wijst op asbest in het cement.”
Wil je je woning verbouwen? “Dan laat je in Vlaanderen het best eerst een asbestattest opmaken, met een inventaris. Dat kost wel wat, maar dan ben je zeker van de aanwezigheid van asbest in je woning, in welke staat die materialen zich bevinden, of ze een verhoogd risico inhouden, of je ze het best in de gaten houdt, en of je ze onmiddellijk – of later – moet verwijderen. Sinds 23 november 2022 moet je zo’n attest in Vlaanderen verplicht laten opmaken als je een woning van voor 2001 wilt verkopen. En ook als je je huis niet verkoopt, moet je een asbestattest hebben tegen 2032.”
“Wil je zelf bijvoorbeeld golfplaten verwijderen, dan kan je vandaag bij elk lokaal bestuur in Vlaanderen een grote zak bekomen, gesubsidieerd door de OVAM, waarmee je het asbesthoudend materiaal kan laten ophalen. De zak bevat ook beschermende kledij, een mondmasker en een brochure. Bied je gemeente in Wallonië of Brussel dat niet aan, koop dan zeker zelf het nodige beschermingsmateriaal. Eenmaal aan de slag, mag je asbestmateriaal niet verzagen, breken, aandrukken of erin boren.”
Voor grote dak-, gevel- en renovatiewerken doe je best een beroep op een aannemer die over het opleidingsattest ‘eenvoudige handelingen’ beschikt. Bepaalde gevaarlijkere asbesttoepassingen mogen dan weer enkel verwijderd worden door een erkend asbestverwijderaar. Denk daarbij bijvoorbeeld aan asbesthoudende isolatie rond verwarmingsleidingen, pleisterwerk en vloerisolatie. Dat moet door een specialist gebeuren. Op de website van OVAM kan je nagaan welke asbestmaterialen je zo wel of niet eigenhandig mag verwijderen.
Bron: Livios.
“Het klopt inderdaad”, zegt Jan Verheyen, woordvoerder bij de OVAM. “Eén asbestvezel in de longen kan in principe volstaan om er op lange termijn ziek van te worden en bijvoorbeeld longkanker te krijgen. Natuurlijk is de kans bij één vezel gering. Veel hangt af van de hoeveelheid vezels waarmee je in contact komt, hoe vaak je contact hebt en hoelang.”
Toepassingen met asbest zijn ook niet altijd gevaarlijk. “Zolang ze in goede staat verkeren en goed afgeschermd zijn, hoeft er niet meteen een risico te zijn. Maar zodra er vezels vrij kunnen komen, bijvoorbeeld door slijtage, verandert de zaak. Als je die inademt, loop je gevaar. Maar dus niet via groenten die gekweekt zijn in grond waar mogelijk asbest in zit, zoals je wel eens hoort.”
Meer asbest dan je denkt
“Ondertussen staat de teller al op 3.500 materialen en bouwtoepassingen waarin ooit asbest verwerkt zat. En we ontdekken er nog altijd nieuwe. Het gaat daarbij niet alleen over de klassieke golfplaten, maar ook over gevelleien, bloembakken, vensterbanken, mastiek rond vensters, pleisterwerk, vloer- en leidingisolatie, keukenkasten … Je kan het zo gek niet bedenken.”De vraag is dan ook: hoe zit het bij jou? Welke materialen bevatten asbest in jouw woning? “Dateert je huis van voor de eeuwwisseling? En heb je golfplaten of gevelleien? Dan is de kans heel groot dat die asbest bevatten. Zeker als ze een wafel- of honingraatstructuur vertonen. Ook de witte bloemvorming op oude bloembakken wijst op asbest in het cement.”
Wil je je woning verbouwen? “Dan laat je in Vlaanderen het best eerst een asbestattest opmaken, met een inventaris. Dat kost wel wat, maar dan ben je zeker van de aanwezigheid van asbest in je woning, in welke staat die materialen zich bevinden, of ze een verhoogd risico inhouden, of je ze het best in de gaten houdt, en of je ze onmiddellijk – of later – moet verwijderen. Sinds 23 november 2022 moet je zo’n attest in Vlaanderen verplicht laten opmaken als je een woning van voor 2001 wilt verkopen. En ook als je je huis niet verkoopt, moet je een asbestattest hebben tegen 2032.”
Wanneer mag je asbest zelf verwijderen?
In tegenstelling tot wat je misschien denkt, mag je zelf bepaalde asbesthoudende materialen verwijderen. “In een gebouw moet het wel om hechtgebonden toepassingen gaan die niet beschadigd zijn. Hechtgebonden, dat betekent dat het asbest vervat zit in een structuur of matrix, meestal cement. Denk aan onbeschadigde glasalplaten van een keukenkast, dichtingen en pakkingen. Buiten de woning mag je ook hechtgebonden asbest wegnemen dat beschadigd is. Onder meer gebroken golfplaten.”“Wil je zelf bijvoorbeeld golfplaten verwijderen, dan kan je vandaag bij elk lokaal bestuur in Vlaanderen een grote zak bekomen, gesubsidieerd door de OVAM, waarmee je het asbesthoudend materiaal kan laten ophalen. De zak bevat ook beschermende kledij, een mondmasker en een brochure. Bied je gemeente in Wallonië of Brussel dat niet aan, koop dan zeker zelf het nodige beschermingsmateriaal. Eenmaal aan de slag, mag je asbestmateriaal niet verzagen, breken, aandrukken of erin boren.”
Voor grote dak-, gevel- en renovatiewerken doe je best een beroep op een aannemer die over het opleidingsattest ‘eenvoudige handelingen’ beschikt. Bepaalde gevaarlijkere asbesttoepassingen mogen dan weer enkel verwijderd worden door een erkend asbestverwijderaar. Denk daarbij bijvoorbeeld aan asbesthoudende isolatie rond verwarmingsleidingen, pleisterwerk en vloerisolatie. Dat moet door een specialist gebeuren. Op de website van OVAM kan je nagaan welke asbestmaterialen je zo wel of niet eigenhandig mag verwijderen.
Zijn er premies?
Zeker wel. “Via de Vlaamse Mijn Verbouwpremie. Die kan je aanvragen voor het aanbrengen van dak- of gevelisolatie, maar je krijgt extra ondersteuning als je gelijktijdig asbesthoudende dak- of gevelbekleding of onderdakplaten laat verwijderen. En ook als je asbest laat wegnemen op het dak van een niet-verwarmd, niet-residentieel gebouw, en er vervolgens zonnepanelen op legt, kan je daarvoor een premie bekomen.”Bron: Livios.