Door de hoge energieprijzen zijn zonnepanelen populairder dan ooit. Wanneer je daarnaar informeert bij een installateur, krijg je er doorgaans meteen een offerte voor een thuisbatterij bij. Maar is zo’n extra investering van al snel enkele duizenden euro’s wel een goed idee?

Zonnepanelen produceren vooral overdag stroom, terwijl je daar op dat moment misschien net minder nood aan hebt dan ’s avonds. De stroom die je op dat moment niet zelf verbruikt, wordt dan automatisch in het elektriciteitsnet geïnjecteerd. In Wallonië, waar de terugdraaiende elektriciteitsmeter pas vanaf 1 januari 2023 systematisch vervangen wordt door zijn digitale variant, stelt zich voorlopig nog even geen probleem. Want daar loopt de meter gewoon terug wanneer je zonnepanelen meer stroom opwekken dan wat je op dat moment verbruikt.

Terugleververgoeding

In Vlaanderen en Brussel is dat niet meer het geval: bij een nieuwe installatie van zonnepanelen wordt de terugdraaiende teller steevast vervangen door een digitale meter. Die draait dus niet terug wanneer je de zelfopgewekte stroom in het net injecteert. Je komt dan wel in aanmerking voor een zogeheten ‘terugleververgoeding’, maar je energieleverancier bepaalt zelf hoeveel die bedraagt.

“Een hogere vergoeding kan dus een goede reden zijn om van leverancier te veranderen”, weet Koen Vanthournout, senior researcher bij VITO en Energyville. “Binnenkort hoef je je overschot evenwel niet meer per se te verkopen aan de leverancier waarvan je elektriciteit afneemt. Je kan dan vrij een andere partij zoeken die een hogere vergoeding geeft. Maar het bedrag dat je krijgt per afgegeven kWh is sowieso lager dan de prijs die je betaalt voor elke kWh die je van het net afneemt.”

Het is dan ook aangewezen om je zelfverbruik te maximaliseren op het moment waarop je zonnepaneleninstallatie op volle toeren draait. Volgens energieleverancier Engie gebeurt dat nog veel te weinig: huishoudelijke klanten verbruiken gemiddeld slechts 30 procent van de elektriciteit die ze zelf opwekken. 

Opslaan in een batterij?

Je zou de opgewekte stroom ook overdag kunnen opslaan in een thuisbatterij, om die dan ’s avonds of ’s nachts te gebruiken. Batterijen winnen sterk aan populariteit, ook al omdat de meeste installateurs van zonnepanelen ze tegenwoordig standaard mee opnemen in hun offerte. Goedkoop zijn ze evenwel niet: je betaalt voor een thuisbatterij al snel 5.000 euro (inclusief btw en plaatsing), waardoor de totaalprijs van de zonnepaneleninstallatie voor veel gezinnen meer dan verdubbelt.

Vlaanderen is voorlopig het enige gewest dat in een eenmalige premie voor de aankoop of leasing van een thuisbatterij voor particulieren voorziet. Het maximumbedrag hangt af van de capaciteit, en kan in 2022 nooit hoger zijn dan 1.725 euro. De premie wordt jaar na jaar afgebouwd, en vanaf 2025 valt ze helemaal weg.

Volgens Engie kan een thuisbatterij je zelfverbruik opkrikken van 30 naar 50 tot zelfs 80 procent. In theorie althans, want je verbruiksprofiel, de grootte van je zonnepaneleninstallatie en de capaciteit van de batterij zijn bepalend. Of die laatste uiteindelijk rendabel is, hangt eveneens af van al deze elementen, maar ook van het gewest waarin je woont.

Wat is ons advies?

De huidige zeer hoge elektriciteitsprijzen maken zonnepanelen rendabeler dan ooit. Daarin investeren is volgens Koen Vanthournout dan ook een must. “Investeren in een thuisbatterij - die doorgaans een levensduur heeft van slechts 15 jaar - lijkt me vandaag echter geen goed idee. De terugleververgoedingen stegen namelijk mee met de elektriciteitsprijs, omdat de concurrentiële markt almaar meer op gang komt. Het verschil tussen wat je enerzijds krijgt voor wat je in het net injecteert en anderzijds betaalt voor wat je van het net afneemt, is dus ongeveer gelijk gebleven. Daardoor worden batterijen - in tegenstelling tot zonnepanelen - niet rendabeler.”

In Vlaanderen klinkt overigens een bijkomend argument vanaf juli 2022: de mogelijke invoering van het zogeheten capaciteitstarief. Dat houdt rekening met verbruikspieken: hoe hoger die zijn, hoe hoger je elektriciteitsfactuur. De bedoeling hiervan is je ertoe aan te zetten om je verbruik meer te spreiden over de hele dag. Een thuisbatterij zou dan volgens de installateurs helpen om je pieken af te vlakken. Maar volgens Koen Vanthournout is het effect wellicht eerder beperkt, en moet in de praktijk nog bewezen worden of dit de rendabiliteit van een batterij wel structureel verbetert.

Bron: Livios.