Ben je klaar om je eigen huis te bouwen of te kopen? Dan moet je eerst een hypothecaire lening aanvragen. Wil je tijdens je gesprek bij de bank vlot kunnen meepraten? Wij leggen enkele belangrijke termen voor je uit. Zo ben je goed voorbereid om je woonlening af te sluiten.

1. Hypothecaire lening

Bij het afsluiten van een lening, komt heel wat kijken. We overlopen enkele belangrijke termen:

• Interesten: Als je een bedrag leent bij de bank, moet je dat bedrag terugbetalen plus de interesten. Deze worden berekend op basis van de rentevoet.
• Rentevoet: Je kan kiezen voor een vaste of variabele rentevoet. Bij een vaste rentevoet weet je op voorhand hoeveel interesten je moet betalen. Bij een variabele rentevoet wordt de rente minstens eenmaal aangepast tijdens de looptijd van je lening.
• Maandelijkse afbetaling: Dit is het bedrag (kapitaal en interesten) dat je maandelijks aflost.
• Maandlast (%): Dit wordt berekend op basis van je nettoloon. Specialisten raden aan om maximaal één derde van je gezinsinkomen aan je lening te spenderen.
• Looptijd: Je kan een hypothecair krediet afsluiten voor een looptijd van 13 tot zelfs 25 jaar. Bij een kortere looptijd, geniet je vaak van een lagere rentevoet en betaal je minder interesten over de volledige looptijd van het krediet. Vallen je maandlasten te zwaar uit? Dan kan je de looptijd van je lening aanpassen van bijvoorbeeld 20 jaar naar 25 jaar.
• Quotiteit (%): Dit is de procentuele verhouding tussen de waarde van de woning en het bedrag dat je leent om de aankoop te financieren. Wanneer je leent voor een huis waarin je zelf gaat wonen, ligt de maximum quotiteit op 90%. Dat betekent dat je een deel van de aankoopprijs (10%) en de kosten zelf dient te financieren. Hierop zijn echter uitzonderingen, bijvoorbeeld als je voor de eerste keer een woning koopt. Bij een quotiteit lager dan 80% kan je bij sommige banken een lagere rentevoet krijgen.
• Hypothecair mandaat: Een goedkoper alternatief voor het klassieke hypothecair krediet. Tegenwoordig hanteren banken vaak een minimumleenbedrag van 300.000 euro en verwachten ze dat je over heel wat eigen middelen beschikt. Het is vooral interessant omdat de akte- en registratiekosten lager uitvallen voor een deel van je lening. Het nadeel is dat je de bank een volmacht geeft, waardoor die zo’n mandaat op elk moment kan omzetten in een klassieke hypotheek. Door strengere regels vanuit de Europese Bankregulator - die gelden vanaf 2023 - zullen banken zo'n mandaat steeds minder toekennen.

2. Totale kostprijs van je woning en lening

Wil je een woning kopen of bouwen? Dan moet je niet enkel de kostprijs van je woning betalen, maar ook de aanschaf-, akte- en dossierkosten.

Woningprijs

Heb je een woning of appartement op het oog? Dan kan je nog onderhandelen over de prijs, maar uiteindelijk moet je het bedrag dat je overeenkomt betalen. Dit bedrag is exclusief registratierechten. Ga je bouwen? Dan is het een kwestie van goed in te schatten hoeveel je nieuwbouw zal kosten.

Hou ook reeds rekening met de verwachte energiekosten. Door te kiezen voor een energiezuinige woning, kan je op termijn heel wat geld uitsparen. Investeren in duurzaamheid is dus zeker de moeite waard, zowel voor je portemonnee als voor het klimaat.

Aanschafkosten

De aanschafkosten hangen af van de prijs van je woning of bouwgrond. Ze bestaan uit het volgende:

• De registratierechten (aankoop woning of grond) en/of btw (nieuwbouw): In Vlaanderen bedragen de registratierechten bij de aankoop van je enige gezinswoning 3% van de aankoopwaarde. Ga je bouwen? Dan betaal je 10% (Vlaanderen) registratierechten op de bouwgrond en daarnaast nog 21% btw op je woning.
• Het ereloon van de notaris: Het ereloon is bij wet vastgelegd. Je betaalt een bepaald percentage en bent hierop ook btw verschuldigd.
• Aktekosten: Deze omvatten onder meer de kosten voor stedenbouwkundige opzoekingen, het opvragen van attesten, … Ook op de aktekosten moet je btw betalen.

Aktekosten voor de lening

Naast de aanschafkosten moet je ook de aktekosten voor de hypothecaire inschrijving betalen. Deze kosten bestaan uit:

• Het registratierecht: Dit bedraagt 1% van het bedrag dat je gaat lenen, verhoogd met de zogenaamde aanhorigheden (5 à 10%). Je moet de aanhorigheden niet zelf terugbetalen, maar ze verhogen wel de kosten van de hypothecaire akte.
• Het inschrijvingsrecht: Je betaalt 0,30% inschrijvingsrecht op het bedrag dat je gaat lenen, verhoogd met de zogenaamde aanhorigheden.
• Het ereloon van de hypotheekbewaarder: Je betaalt ook het ereloon van de hypotheekbewaarder, omdat hij de hypotheek in een register schrijft.
• Het ereloon van de notaris: Het ereloon is bij wet vastgelegd. Je betaalt een bepaald percentage en bent hierop ook btw verschuldigd.
• De aktekosten: Deze omvatten onder meer de kosten voor stedenbouwkundige opzoekingen, belastingnotificaties, … Ook op de aktekosten moet je btw betalen.

Dossierkosten

Tot slot betaal je ook nog dossierkosten. Dit zijn kosten die door de bank worden aangerekend om je lening af te sluiten. Het bedrag kan verschillen van instelling tot instelling. Reken hiervoor toch op zo’n 500 euro.

3. Verzekeringen

Sluit je een hypothecair krediet af? Dan zijn er nog een aantal verzekeringen die je kan of moet nemen. Zo beschermt een woonverzekering je huis of appartement tegen brand, waterschade, diefstal, storm, … De voorwaarden van een woonverzekering verschillen van bank tot bank. Controleer altijd goed welke schade door je verzekering wordt gedekt vooraleer je een verzekeringscontract afsluit.

Daarnaast heb je nog de schuldsaldoverzekering. Deze beschermt je bij het overlijden van je partner. Ze garandeert de gedeeltelijke of volledige terugbetaling – afhankelijk van de gekozen dekkingsgraad – van het resterende kapitaal als je partner overlijdt voordat je lening is afbetaald. Deze verzekering is niet verplicht maar wel aanbevolen.

Bron: Livios.