Ga je renoveren? Dan moet je beslissen op welke manier je je woning zal verwarmen. Behoud je het bestaande systeem? Of stap je over naar een andere brandstof? Dan kan je zeker nadenken over de plaatsing van een warmtepomp. Maar is een warmtepomp bij renovatie het overwegen waard vanuit technisch, economisch en ecologisch oogpunt?

Lichte renovatie

Wanneer je enkel het dak isoleert en enkele ramen vervangt, zal de verbetering van het S-peil in het algemeen niet volstaan om het rendement van een warmtepomp op lage temperatuur te garanderen. In de koudste periode van het jaar kan de warmtepomp mogelijk niet voor de gewenste comforttemperatuur zorgen. De bestaande radiatoren zijn namelijk niet echt compatibel met de lage temperatuur van het verwarmingswater dat een warmtepomp produceert.

1. Hogetemperatuurwarmtepomp

Er bestaan lucht-waterwarmtepompen ‘met hoge temperatuur’, die je in theorie in een slecht geïsoleerde woning kan installeren. Om de hogere temperatuur te bereiken, moet de compressor meer werken waardoor het elektriciteitsverbruik toeneemt en ook de rentabiliteit daalt. Deze warmtepompen zijn ook duurder. Bovendien dalen de prestatiecoëfficiënt (COP) en het rendement van de pomp als de buitentemperatuur onder het vriespunt zakt. In dat geval behaal je de gewenste comforttemperatuur in huis niet meer.

De grote moeilijkheid zit in de dimensionering van de warmtepomp. Enerzijds moet ze een optimaal comfort kunnen garanderen in de koudste periode van het jaar, anderzijds mag ze niet overgedimensioneerd zijn (en dus te krachtig) in de rest van het verwarmingsseizoen. Die moeilijke evenwichtsoefening leidt vaak tot een slechte werking van de warmtepomp, waarbij je zowel op economisch als ecologisch vlak niet de gewenste resultaten behaalt.

2. Hybride opstelling

Wil je een slecht geïsoleerde woning toch graag verwarmen met een warmtepomp, dan behoud je best het bestaande verwarmingssysteem en koppel je dat aan een lucht-waterwarmtepomp. Die laatste zal je woning tijdens een groot deel van het seizoen verwarmen met water op lage of gemiddelde temperatuur, terwijl je verwarmingsketel warm water op hoge temperatuur zal aanmaken in de koudste periode. De warmtepomp vult dus de warmtevraag in gedurende het grootste deel van het stookseizoen. Het slechte rendement van je oude ketel vormt geen al te groot obstakel, aangezien die slechts tijdens een korte periode van het jaar zal werken.

Ingrijpende renovatie

Zijn de geplande werken een stuk ingrijpender? Dan is de keuze voor een warmtepomp een pak evidenter. Bij een doorgedreven energetische renovatie, waarbij je de volledige gebouwschil aanpakt (dak, vloer, muren en ramen), wordt een warmtepomp een rendabele investering. Daarnaast zal je ook de luchtdichtheid moeten verbeteren en een performant en doordacht ventilatiesysteem installeren.

Kies je voor een warmtepomp? Dan heb je een systeem nodig dat op lage temperatuur kan werken zoals vloerverwarming, lagetemperatuurradiatoren of ventiloconvectoren. Zelfs als je niet meteen een warmtepomp installeert, is de keuze voor een verwarmingssysteem op lage temperatuur relevant. Zo’n systeem verbetert ook het rendement van een condensatieketel en het biedt je de mogelijkheid om deze later makkelijker te vervangen door een warmtepomp.

Vervanging van een elektrische verwarming

Heel wat huizen uit de jaren 80 zijn uitgerust met aparte elektrische radiatoren en/of elektrische accumulatoren. De manier waarop je zo’n woning zonder warmteverdeelsysteem gaat verwarmen na de renovatie is cruciaal. Kies je voor een cv-ketel met radiatoren? Dan moet je een buizennetwerk aanleggen voor de verdeling van het verwarmingswater en je woning laten aansluiten op het aardgasnet (of een propaan- of stookolietank plaatsen).

Kies je voor een lucht-luchtwarmtepomp? Dan moet je leidingen met koelmiddel voorzien die de buitenunit verbinden met de binnenunits. Bij een lucht-luchtwarmtepomp blaast de ventilator warme lucht de ruimtes in. Dit kan echter voor geluidshinder zorgen. De prijs is daarentegen lager dan van een volledig verwarmingssysteem met een cv-ketel en radiatoren. Door de werking van deze warmtepomp om te keren, kan je ze bovendien ook gebruiken om te koelen. Bij sommige lucht-luchtwarmtepompen neemt het rendement af bij koud weer, waardoor ze veel elektriciteit verbruiken en de gewenste comforttemperatuur niet kunnen leveren.

Een lucht-waterwarmtepomp in combinatie met een warmteafgiftesysteem op lage temperatuur is ook mogelijk, maar dan zal je ook een volledig nieuw leidingennetwerk moeten voorzien.

De winnende combinatie: warmtepomp en fotovoltaïsche panelen

De overgrote meerderheid van de warmtepompen verbruikt elektriciteit. Deze energiebron is drie tot vier keer duurder dan gas en stookolie en is mogelijk ook vervuilend (afhankelijk van de brandstof die gebruikt wordt voor de productie). Met een fotovoltaïsche installatie kan je de elektriciteit voor je warmtepomp zelf produceren. Hierdoor is de combinatie van een warmtepomp met fotovoltaïsche zonnepanelen een van de efficiëntste manieren om duurzaam te verwarmen! Niet alleen levert het je een mooie energiebesparing op, je verlaagt ook je impact op het milieu.

Bron: Ik ga Bouwen.